In het eerste energieneutrale stadsdeel van Amsterdam, de Houthavens, ontwierpen we het 4e Gymnasium. Een energieneutrale, frisse school die plaats biedt aan zo'n 800 leerlingen van het voortgezet onderwijs én de entree vormt van het nieuwe stadsdeel. De Houthavens vervulde jarenlang een industriële rol en zal in de komende jaren transformeren in een levendige stadswijk met verschillende eilanden met een grote diversiteit aan gebouwen en bewoners. De nieuwe school dient als voorloper voor de verdere ontwikkeling van dit gebied.
Het 4e Gymnasium voldoet aan alle kwaliteiten waaraan een modern gymnasium behoort te voldoen. Het accent ligt daarbij op kunstzinnige en culturele vorming. Vakken zoals film, drama, schilder- en tekenkunst kunnen gevolgd worden naast het gebruikelijke curriculum. Om deze vakken mogelijk te maken, zijn er naast reguliere leslokalen een atelier, een filmzaal, een theater en een laboratorium aanwezig.
De gevel van het 4e Gymnasium kent een verticale geleding en is opgebouwd uit verschillende geel-, oranje- en roodkleurige korrels. Deze korrels, elk verschillend in hoogte, breedte en diepte, bestaan zowel uit transparant als gekleurd geëmailleerd glas, omgeven door een zonwerend houten kader. Het gebouw wordt onderverdeeld in drie horizontale zones. In de plint bevinden zich de entree en het openbaar programma. De les- en werkruimten zijn verdeeld over de eerste en tweede verdieping. De bovenste verdieping biedt ruimte aan twee volwaardige sportzalen en een groot dakterras. Deze bovenste verdieping is herkenbaar aan de aluminium invulling in de gevel en wordt middels een aparte opgang ook buiten schooltijd door sportverenigingen en de buurt gebruikt.
Naast deze ingang kent de school nog twee entrees. De zuidzijde biedt een ingang naar de halfverdiepte fietsenstalling. Aan de westkant, aan het schoolplein, bevindt zich de hoofdentree. Via de hoofdentree bereik je het hart van het gebouw. In dit atrium kunnen leerlingen elkaar ontmoeten tijdens de lunch, maar het kan ook eenvoudig omgebouwd worden tot theater.
Vanaf de hoofdingang is er dwars door het gebouw een diagonale zichtlijn naar de buitenruimte op het dakterras. In het atrium ‘hangen’ verschillende leerpleinen - waar leerlingen zelfstandig kunnen werken - en balkons die als loungeplekken dienst doen. Deze leerpleinen zijn via de gangen verbonden met de lokalen; door het openen van een schuifpui kan het lokaal uitgebreid worden met het leerplein tot één continue studielandschap.
Het schoolgebouw is aangesloten op de warmtelevering in de Houthavens. Daarnaast is betonkerenactivering toegepast. Ook is het complex geïsoleerd met zeer hoogwaardig drievoudig glas en wordt de benodigde elektriciteit opgewekt op het dak middels PV-cellen. Het 4e Gymnasium is een Frisse School (Klasse B) waarmee een optimaal binnenklimaat is gegarandeerd, hetgeen een positief effect zal hebben op de gezondheid, de leerprestaties en het functioneren van leerlingen en onderwijzend personeel.
| Naam en plaats | Archangelweg 4, Amsterdam |
| Bruto vloeroppervlak | 8.577 m² zelfstandig gymnasium, 1.057 m² fietsenstalling |
| Programma | Zelfstandig gymnasium inclusief twee (ook door derden te gebruiken) gymzalen, inpandige fietsenstalling |
| Opdrachtgever | Gemeente Amsterdam |
| Gebruiker | Esprit Scholengroep / Het 4e Gymnasium |
| Project architecten | Paul de Ruiter & Noud Paes |
| Project team | Richard Buijs, Lionel Nascimento Gomes, Raymond van Sabben, Marieke Sijm, Bobby de Graaf, Laura van de Pol, Willem Jan Landman, Marlous Vriethoff |
| Constructeur | Van Rossum |
| Installaties | Ingenieursburo Linssen |
| Bouwfysica | LBP sight |
| Bouwkosten | bbn adviseurs |
| Project management | PMB gemeente Amsterdam |
| Aannemer | Dura Vermeer |
| W-installaties | Wolter en Dros |
| E-installaties | Croon |
| Awards | De Nederlandse Bouwprijs 2017 http://www.denederlandsebouwprijs.nl/nl-NL/Bezoeker/Genomineerden-2017/Categorie-Gebouwen.aspx |
| Fotografie | Sonia Arrepia |
